MOKGWATSHEBETSO WA LESEDI LA TLELAENTE (E NENG E TSEJWA E LE NGODISO E LE NNGWE)

Mokgwatshebetso wa Lesedi la Tlelaente ke eng?

Tsela eo o ingodisetsang tsa lekgetho le taolo ya meedi (tse kenang le tse tswang) le ho ntjhafatsa dintlha tsa hao, e se e fetohile ho tloha ka la 12 Motsheanong 2014. SARS jwale e tla ba le “Boingodiso bo le bong” ba molefalekgetho ho phatlalla le makgetho kaofela a leshwang mmoho le ditheo tseo ba amahanngwang le tsona Ho ya ka ntlhakemo ya molefalekgetho, o tla lokela ho ingodisa hang feela jwalo ka molefi wa lekgetho mme ka mora moo o tla eketsa dintlha tse ding tse hlokehang, mohlala: ha o se o lefa VAT. Jwale ho tla ba bonolo ho ntjhafatsa dintlha tsa hao tsa jwale.

Ke sefe se tla ba karolo ya Mokgwatshebetso wa Lesedi la Tlelaente?

Mokgwatshebetso wa Lesedi la Tlelaente (Boingodiso bo le bong) bo tla pethahatswa ka mehato, ho tla qalwa ka:

• Ngodiso ya balefi ba lekgetho.
• Motjha o bonolo wa ho etsa kopo ya:
  • Lekgetho la Lekeno la Kgwebo (CIT)
  • Lekgetho la lekeno (ho kenyeleditswe le Lekgetho la Nakwana)
  • Lekgetho la Lefa ha o ntse o fumana moputso (PAYE)
  • Lekgetho la Boleng bo ekeditsweng (VAT)
  • Makala a Taolo ya meedi le ya tse kenang le tse tswang (Customs and Excise)

Melemo ya Mokgwatshebetso wa Lesedi la Tlelaente ke efe?

Balefi ba lekgetho / baemedi ba ngodisitsweng jwale ba tla kgona ho:

• Boha mefuta yohle ya makgetho ao ba ingodiseditseng yona nqa e le nngwe.
• Tsamaisa lesedi lohle la bona ka bomong nqeng e le nngwe ka eFiling kapa lekaleng sa SARS.
• Ingodisetsa makgetho a tlatsetso (CIT, PAYE, VAT ntle le la Taolo ya meedi le ya tse kenang le tse tswang) ho eFiling ha feela e le hore o se o ingodiseditse bonnyane lekgetho le le leng ho eFiling.
• Lekgetlo la pele, balefi ba lekgetho kapa ditheo tsa molao tse kang Dikhampani le Ditherasete, di tla hokahanngwa le baemedi ba tsona ba nogdisitsweng mokgwatshebetsong wa SARS. Ho fumana lesedi le fetang mona tobetsa mona.

O sebetsa jwang?

• Balefi ba lekgetho ba qalang:

Keletso ya Bohlokwa: Etsa bonnete ba hore ha wa ngodiswa ka hore o letsetse pele le ho lekola tsena le SARS Contact Centre on 0800 00 SARS (7277).    Ebang o ngodisa jwalo ka molefalekgetho e motjha, o lokela ho:

• Etela lekala la hao le haufi la SARS
• Tlatsa foromo e hlokehang ya boingodiso ba lekgetho:
  • Taolo ya meedi le ya tse kenang le tse tswang – DA185 le dihlomathiso
  • Beng ba mesebetsi – EMP101e
  • Lekgetho la Lekeno la Dikhampani – IT77C
  • Lekgetho la Lekeno la batho ka bomong – IT77
  • Lekgetho la Lekeno la Ditherasete – IT77TR
  • Barekisi (vendors) – VAT10
• Etsa bonnete ba hore o tla ka tsohle tse amehang (ditokomane tsa tshehetso).
• O tla ngodiswa mme profaele ya hao e tla etswa ka yona nako eo, ha feela ho se na mathata.
• O tla fumana tsebiso ka imeile e tiisang mofuta wa lekgetho leo o ingodiseditseng lona.

Balefi ba lekgetho ba ntseng ba le teng: Ebang o molefalekgetho ya ntseng a le teng, o ka:

• kena ho eFiling ebang o ingodiseditse yona mme o tlatse foromo ya Boingodiso, Tokiso le Netefatso (RAV01) moo o ka ntjhafatsang dintlha tsa hao tsohle tsa boingodiso ntle le Lebitso le ID/Lebitso le Ngodisitsweng mmoho le nomoro ya boingodiso ba khampani le mofuta wa setheo. Tobetsa mona ho fumana tataiso ya ka moo o ka tlatsang RAV01 ka teng.
• ebang o hloka ho ntjhafatsa dintlha tsena o tla lokela ho leba lekaleng la hao le haufi la SARS. Hopola tsena tse hlokehang ditokomane tse amehang (ditokomane tsa tshehetso).
• etela lekala la hao le haufi la SARS.

Nka ngodisa kapa ka fetola dintlha tsa ka kae?

Ho itshetlehile hodima hore o batla ho etsa eng, ho na le ditsela tsena tse latelang:

Keletso tsa Bohlokwa:

• Baemedi ba Ngodisitsweng ba tlameha ho etela lekala la SARS pele, ho rekota kamano ya bona le ditlelaente tsa bona mokgwatshebetsong wa SARS. Ho fumana lesedi le fetang mona, tobetsa mona.
• Na o hloka ho kopanya mefuta yohle ya makgetho profaeleng e le nngwe? Boha lesedi le leng mona.

 Hlokomela tsena tse mmalwa:

• SARS ha e sa tla amohela boingodiso kapa ho ntjhafatswa ha dintlha ka poso, lebokoseng la SARS, ka fekse kapa ka imeile.
• Beng ba mesebetsi ba ka ngodisa basebetsi ka ho sebedisa motjha wa Boingodiso ba Lekgetho la Lekeno (ITREG). Basebetsi ba ka ngodiswa ka eFiling, ka tshebediso ya e@syFile™ Employer kapa lekaleng la SARS. Ho fumna lesedi le fetang mona, boha tataiso ya Boingodiso ba basebetsi bakeng la Lekgetho la Lekeno.

Ke mang ya ka etsang eng?

Ho itshetlehile hodima tema eo o e kgathang kapa thomo ya hao, o tla kgona ho etsa diphapanyetsano tsena tse latelang:    

Ka kopo hlokomela: Setsebi sa Lekgetho se sa ngodiswang se tla dumellwa feela ho etsa mesebetsi e itseng.

Hlokomela hape dintho tsena tse mmalwa:

• Dithomo tsa hang feela – e sebetsa jwang? Mabakeng a ikgethang, mohlala: ditlelaenteng tse sa kgoneng ho iketsetsa, ho ka nna ha kgethwa motho ho emela molefalekgetho eo hang feela. Motho eo ya kgethilweng o tlameha ho ba le matla a moemedi wa molao ho kopa tshebeletso nako le nako ha a etela lekala.

Keletso ya Bohlokwa: Motho enwa ya tla kgethwa ho ba moenedi wa molefalekgetho, o tlameha hore a be a ingodisitse le SARS.  Dithomo tsa hang feela di tla dumellwa feela tlasa boemo bona bo ikgethang:

• Mafa
• Ditlelaente tse sa kgoneng ho iketsetsa / tse kulelang lefu
• Bao e seng baahi ba mona
• Ba tjhankaneng
• Ditsebi tsa Lekgetho tse ingodisitseng le SARS
• Ebang o le bohole ba 200km lekaleng le haufi la SARS. Ho lekola bohole ba hao le lekala le haufi la SARS kapa yuniti e tsamayang, tobetsa mona.

• Mabapi le dintlafatso tsa morao tjena tsa ditsebi tse ngodisitsweng tsa lekgetho mmoho le tsa baemedi ba ngodisitsweng ho eFiling, bala mona.
• Ho fumana lesedi le leng le mabapi le dinomoro tse ntjha tsa ditsebi tsa lekgetho, bala mona.
• Ditsebi tsa Lekgetho tse ngodisitsweng di tla nne di hloke ho hlahisa tokomane e fanang ka matla a moemedi wa molao nakong e nngwe le e nngwe ha di etela lekala mme profaele ya bona ya jwale ya eFiling e ka se fetohe.
• Ebe Setsebi sa hao sa Lekgetho se Ngodisitswe? Ka kopo hopola hore Ditsebi tsohle tsa Lekgetho di lokela hore di be di ingodisitse le mokga wa taolo o ananetsweng (RCB) mmoho le SARS. Fumantsha hore Setsebi sa hao sa Lekgetho se ngodisitswe kapa tjhe.
•  Ha Setsebi sa Lekgetho se letsetsa SARS Contact Centre, kgokanahanyo pakeng tsa Setsebi le ditlelaente tsa sona e tlameha hore e be e se e le teng ho eFiling ho seng jwalo Contact Centre e ke ke ya kgona ho thusa, ipalle tse ngata mona.

O hloka thuso?

Letsetsa SARS Contact Centre ho 0800 00 SARS (7277) kapa etela lekala la hao le haufi la SARS. Etsa bonnete ba hore o nka tsohle tse amehang ha o tla.